汉字-中古拼音/台湾

台湾，旧称福尔摩沙，是位于亚洲东部、太平洋西北侧的岛屿，地处琉球群岛与菲律宾群岛之间，西隔台湾海峡与中国大陆相望，周围从3点钟方向以顺时钟排序分别为太平洋（菲律宾海）、巴士海峡、南海、台湾海峡、东海所环绕，为东亚岛弧中一岛。面积约3.6万平方公里，为世界第38大岛屿，其中七成为山地与丘陵，平原则主要集中于西部沿海，地形海拔变化大。因北回归线贯穿，气候介于热带与亚热带地带之间，北回归线以北为副热带季风气候、以南为热带季风气候，自然景观与生态系资源相当丰富而多元。全岛现今人口约2331万人，超过七成集中于西部的五大都会区，其中以行政中心台北为核心的台北都会区最大，总人口达700万。族群构成以汉族、原住民族为两大民族：原住民族由多个属于南岛民族的部族组成，汉族则依民系及移民年代的不同而分为河洛（闽南）、客家与外省族群，其中河洛为台湾最大族群。 台湾自古为原住民族世居之地，原住民族在17世纪中叶以前一直居于主体民族地位；后来从中国大陆的汉族移民潮开始遗居后转为主体民族地位，随着汉族不断移入与垦殖、以及与平埔族原住民通婚，汉族遂取代原住民族成为台湾的最大民族。自有信史记录以来，历史上曾经历大肚王国、荷西时期、明郑时期、清治时期、日治时期等多次政权递嬗，最近一次为1945年10月后由中华民国统治。1949年两岸分治后，中华民国的有效统治范围限缩至台澎金马与部分南海岛礁，台湾自此实质上成为中华民国的主要领土，并延续至今。 历经1860年台湾开港以来至日治时期所打下的现代化基础、以及中华民国政府迁台后运用美援所进行的一系列的经济建设，台湾自1960年代起在经济与社会发展上突飞猛进，缔造举世闻名的“台湾奇迹”，名列亚洲四小龙之一；之后在1990年代跻身发达国家之列，目前无论人均所得或人类发展指数均具世界先进国家水准。台湾拥有蓬勃的制造业及尖端科技，在半导体、资讯科技、通讯、电子精密制造等领域执牛耳。贸易方面主要透过高科技产业赚取外汇，经济发展上以高科技产业与服务业为中心，亦朝向文化产业及观光业发展。随着1987年戒严时代结束以来政治上的自由化与民主化，以泛蓝与泛绿为首的政党政治、统一与独立议题、以及公民社会的形成，台湾逐渐淡化过往戒严时代形塑的中国史观，发展出台湾主体意识与多元文化主义，使得台湾文化呈现多元并立、兼容并蓄的面貌。

Deoi uaan, giuh csing pyk njiex mua sraa (formosa), xjiex fyiih io aah cjiu tung box, thaih biaang jiang sei peok crik tek taux ziox, dih csiox liu giu gyn taux jiox phyeoi lyit pin gyn taux cjir kaen, sei kaek deoi uaan heoix faep jiox tryng kurk daih lyk siang myangh, cjiu fyeoi xyong 3 temx cjyong pyang hiangh jirx zjyinh xjir cjyong baei ziox pyn biaet fyaeh thaih biaang jiang (phyeoi lyit pin heoix), paa xrirx heoix faep, neom heoix, deoi uaan heoix faep, tung heoix sriox fuaan njieuh, fyaeh tung aah taux fo tryng it taux. Mienh ciek iak 3.6 Myonh biaang pyang kung lirx, fyaeh sjieih kaeih deih 38 daih taux ziox, gir tryng chit xjieng fyaeh sraen dih jiox qiu ling, biaang ngyon ceok cjyox ieuh xip tryng io sei box jyen heoix, dih feng heoix baet piaenh huaah daih. In peok foi kyeoi sienh kuanh csyen, qieoih fuh kaeih io njiet taih jiox aah njiet taih dih taih cjir kaen, peok foi kyeoi sienh jirx peok fyaeh phiuh njiet taih kyih pyng qieoih fuh, jirx neom fyaeh njiet taih kyih pyng qieoih fuh, xih njien kiaangx kuan jiox sraang theoih feih ci ngyon siang tang phyng piuh njir ta ngyon. Xyen taux fenh kiim njin qux iak 2331 myonh njin, tliaeu kuah chit xjieng xip tryng io sei box tek ngox daih to fuaih qyo, gir tryng jirx faang cjiengh tryng sim deoi peok fyaeh faek sim tek deoi peok to fuaih qyo cuaih daih, cungx njin qux dat 700 myonh. Xuk gyn kuh xjieng jirx hanh xuk, ngyon dryoh min xuk fyaeh liangx daih min xuk: ngyon dryoh min xuk jiu ta kah xjyok io neom taux min xuk tek box xuk cox xjieng, hanh xuk ceok ieoi min feih giip jie min nen deoih tek pyt dung njir pyn fyaeh fa lak (miin neom), qaak kaa jiox nguaih sriaangx xuk gyn, gir tryng fa lak fyaeh deoi uaan cuaih daih xuk gyn. Deoi uaan xih kox fyaeh ngyon dryoh min xuk sjieih kio cjir dih, ngyon dryoh min xuk xeoix 17 sjieih kirx tryng jiep jirx xen it drik kio io cjyox theix min xuk dih fyiih; fux leoi xyong tryng kurk daih lyk tek hanh xuk jie min driaeu qeoi sjirx jyi kio fux tryaenx fyaeh cjyox theix min xuk dih fyiih, zye triak hanh xuk pyt duanx jie njip jiox qeonx xjik, jirx giip jiox biaang phox xuk ngyon dryoh min thung hon, hanh xuk zyih chyox deoih ngyon dryoh min xuk xjieng fyaeh deoi uaan tek cuaih daih min xuk. Xih fiux sinh srirx kirh lyok jirx leoi, lek srirx xjiangx xeong keng lek daih dox fyang kurk, fa sei xjir gir, miaang driengh xjir gir, chieng drirh xjir gir, njit drirh xjir gir teongx ta chih cjiengh gyaen deih xjienh, cuaih girnx it chih fyaeh 1945 nen 10 ngyot fux jiu tryng fuaa min kurk thongh drirh. 1949 Nen liangx nganh pyn drirh fux, tryng fuaa min kurk tek fiux faauh thongh drirh byamx fyeoi faenx sryk cjih deoi baang kiim maax jiox box pyn neom heoix taux cieu, deoi uaan xih chiex zjit cjit xjiangx xjieng fyaeh tryng fuaa min kurk tek cjyox ieuh liengx thox, bengx jien zyok cjih kiim. Lek keng 1860 nen deoi uaan qeoi kaongx jirx leoi cjih njit drirh xjir gir sriox taangx faax tek fenh deoih huaah kir cliox, jirx giip tryng fuaa min kurk cjiengh pyox chien deoi fux fynh jyongh miix fyon sriox cinh faang tek it feih liet tek keng ceih kionh sjiet, deoi uaan xih 1960 nen deoih qirx xeoix keng ceih jiox xjiaax fuaih pyot triaenx xjiangx dot pyeoi maangx cinh, deih xaux kiox sjieih myn mieng tek "deoi uaan giae ciek", mieng liet aah cjiu sih sieux lyong cjir it; cjir fux xeoix 1990 nen deoih cei sjin pyot dat kurk kaa cjir liet, myk xen myo lonh njin kyin sriox teok furk njin lyih pyot triaenx cjix sryoh kyin gyoh sjieih kaeih sen cinh kurk kaa sjyix cjyinx. Deoi uaan yongx fiux bung bot tek cjieih xaux ngiap giip ciem tuan qua giaex, xeoix puanh dauh theix, ci sinh qua giaex, thung sinh, denh cirx cieng miit cjieih xaux teongx liengx fyrk cjip ngiu njirx. Muh jieh pyang mienh cjyox ieuh thuh kuah kau qua giaex sraenx ngiap draemh chyox nguaih foix, keng ceih pyot triaenx xjiangx jirx kau qua giaex sraenx ngiap jiox byk myoh ngiap fyaeh tryng sim, jiek triaeu hiangh myn huaah sraenx ngiap giip kuan kuang ngiap pyot triaenx. Zye triak 1987 nen kaeih ngiam xjir deoih ket sjyok jirx leoi cjiengh drirh xjiangx tek xih jiu huaah jiox min cjyox huaah, jirx phyamh lam jiox phyamh lyok fyaeh sjiux tek cjiengh tangx cjiengh drirh, thongh it jiox duk lip ngiaeh dei, jirx giip kung min xjiaax fuaih tek feng xjieng, deoi uaan dryk xiemx damh huaah kuah fyangx kaeih ngiam xjir deoih feng soh tek tryng kurk srirx kuan, pyot triaenx csyit deoi uaan cjyox theix irh sjik jiox ta ngyon myn huaah cjyox ngiaeh, srirx teok deoi uaan myn huaah drieng fenh ta ngyon bengx lip, kem jyong bengx hyk tek mienh maauh.